Elon Musk, iş dünyasında adı başarı ile eş anlamlı hale gelmiş figürlerden biri. Güney Afrika doğumlu Musk’ın okul hayatının ilk yılları epey zorlu geçmiş. O yaşlarda lakabı ‘fare’ olan genç Musk, okulun zorbalarının en çok uğraştığı öğrencilerden biriymiş. O yaşlardaki yalnızlığının bir sonucu olarak fantastik ve bilim-kurgu edebiyata merak salmış. Musk bugün başarılı bir iş adamı, yatırımcı, mucit ve mühendis. Fakat kendisi, başarısını edebiyata borçlu olduğunu söylüyor. 2017 yılında verdiği bir röportajda “Beni önce kitaplar, daha sonra annem ve babam büyüttü” bile demişti. Musk’ın üstünde çok durduğu bir kitap da Steve Jobs’un biyografisini de yazan başarılı biyografici Walter Isaacson’ın kaleminden çıkmış. Bu kitap ülkemizde de İş Bankası Kültür Yayınları etiketi ile basılan Benjamin Franklin biyografisi. Walter Isaacson, eserinde, Franklin’in birçok açıdan Elon Musk’ın da paylaştığı girişimcilik yeteneklerini irdeliyor. Franklin, ünlü milyarderin örnek aldığı isimlerden biri. Kevin Rose’un podcast yayını olan Foundation‘daki bir röportajında Musk, Franklin’i “çok büyük hayranlık beslediği bir isim” olarak tanımlamış ve “Ben Franklin müthiş bir insandı” demişti. Franklin’in basım-yayın işinden bifokal gözlüğü ve paratoneri icadına kadar olan tüm girişimleri, Musk’ın yeni ürünler geliştirmesi ve yeni sektörlere yayılması konusunda ilham olmuş. Isaacson’un ünlü yazar, mucit, bilim insanı ve diplomat olan Franklin’i anlatan biyografisinden Elon Musk gibi bize de ilham kaynağı olabilecek 5 noktayı sizler için derledik.

1. Öğrenilmesi zor gibi görülen bazı yetenekleri kendi kendinize öğrenmeniz mümkün

17 yaşında memleketi Boston’ı terk edip Philedelphia’ya kaçan Franklin, bir matbaada işe girmişti. Kitaplarla ve gazetelerle geçen çıraklık günlerinde kendi yazım yeteneklerinin o kadar da iyi olmadığını gördü ve bu yeteneğini geliştirmeye karar verdi. Matbaa çıraklığı yaptığı günleri Franklin, hatıralarında şöyle anlatıyor: “Kağıtlara okuduğum kitaplarda geçen cümlelerin bir parçasını yazar, birkaç gün bunları biriktirir, daha sonra kitaba bakmadan cümleleri tamamlamaya çalışırdım.” Elon Musk da uzay kaşifliği ve roket bilimi ile ilgili bildiği her şeyi benzer şekilde kitap okuyarak ve uzmanlarla konu hakkında konuşarak öğrenmiş.

2. Kendinizi kişisel olarak geliştirmeniz, profesyonel hayatınıza da katkı sağlayabilir

Franklin, bireysel gelişimine çok önem verirdi 21 yaşındayken sanatçıların ve entellektüellerin katılabileceği bir kitap kulübü kurmuştur. “Junto” adı verilen bu kulübün üyeleri sık sık bir araya gelir ve okudukları kitaplar hakkında sohbet eder ve içinde bulundukları toplumu nasıl geliştirebileceklerini tartışırlardı. Musk, Junto’nun iki özelliğini içselleştirmiş bir isim; kitaplar ve aynı düşüncedeki insanların birbirlerini etkilemesi. Franklin, kurduğu bu kulüp sayesinde “networking”in önemini gördü ve kurduğu bu kişisel ağ, ona kariyeri boyunca yardım etti. Franklin, ABD’nin ilk Fransa büyük elçisiydi ve Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi’nin yazarlarından biriydi. Franklin, ayrıca iletişim becerilerini geliştirmeye de büyük zaman harcadı, bu yetenekleri, çağdaşlarının ona güvenmesinde ve saygı duymasında yardımcı oldu. Isaacson’a göre Franklin “dört dörtlük bir networker” idi ve getirisi iyi olan diplomatik anlaşmalar yapma konusunda tam bir ustaydı.

3. Zamanı ve parayı akıllıca kullanın

Isaacson, Franklin’in parasını ve zamanını kullanırken odaklandığı şeylerin dışına çıkmama huyunun üstünde duruyor. Fraklin bunu kendi cümleleriyle şöyle özetliyor, “Elime ne iş gelirse gelsin kendimi o işe en verimli şekilde veririm.” Franklin’in öğrenmeye, fiziksel aktiviteye ve özdüşünüme vakit ayırdığı sıkı bir günlük programı vardı. Her ne kadar bunu insanlardan saklamaya çalışsa da gelirinin önemli bir kısmını da kenara atardı. Franklin, kendisinin geliştirmek istediği kadar yaşadığı şehir Philedelphia’yı da geliştirmek isterdi. Yerel ve ulusal politikada önemli rol oynamasının dışında Franklin, Philedelphia’da bir kütüphane, bir hastane, bir itfaiye merkezi ve bir sigorta şirketi kurmuştu. Ayrıca “verimli ve sabırlı çalışmak zengin olmanın en kesin yolu” olduğu için “kısa yoldan zengin olmayı hedefleyen aptalca projelere” hiç bulaşmamıştı. Musk’ın kariyeri de yılların getirdiği emekle inşa edildi. Musk, kodlama işine 12 yaşında başladı, kendini finans sektöründe denedi, doktora alma fikrini “şöyle bir denedi”, ve girişimcilik macerasında başarısız roket fırlatışları başta olmak üzere birçok zorlukla karşılaştı, fakat ne olursa olsun yılmadı.

4. Kitaplar, kariyerinizin gidişatını hızlandırabilir

Franklin de, Musk gibi, kitapları çok severdi. Franklin, kitaplar sayesinde paradan tasarruf edebildi ve kendini akranlarından daha hızlı geliştirdi. Örneğin bir keresinde vejetaryenlik ile ilgili bir kitap okudu ve vejetaryen olarak daha fazla para biriktirebileceği fikrine vardı. Isaacson’a göre o kitabı okuduktan sonra vejetaryen olmaya karar veren ünlü mucit, et almaya harcayacağı parayı da kitap almaya harcadı. İş arkadaşları karınlarını iyice doyurmak için uzun molalar veriyorlarken Franklin, bisküvi ve kuru üzümle öğününü geçiştiriyor ve kalan zamanı kendini geliştirmeye harcıyordu. Franklin, bu durumu hatıralarına şöyle not etmiş; “Yemede ve içmede ölçülü davranarak kazanılan kafa sakinliği ve hızlı düşünebilme yetisi sayesinde çok büyük yol kat ettim.”

5. İnovasyon, en temel problemleri çözmekten doğar

Isaacson’a göre “Franklin’in odağı genelde günlük sorunlar ve normal insanların nasıl daha iyi bir toplum inşa edebileceğiydi”, “Fakat bu, Franklin’i olağanüstü bir insan haline getirdi.” Franklin, kendi icatları olan bifokal gözlük sayesinde insanların okumasını kolaylaştırdı, Franklin sobası ile de odanın merkezinden hem odayı ısıtabilmelerini, hem de yemek pişirebilmelerini sağladı. Ve tabii elektriğin doğasını 1750’lerde kanıtladığı meşhur uçurtma deneyi var; bu deneyle elektrik temelli teknolojilerin gelişmesine önayak olmuştu. Musk’ın dünyaya yaklaşımı da buna benziyor. Online ödeme süreçlerini geliştirmek için PayPal’ı, enerji açısından daha verimli araçlar için de Tesla’yı kurdu. Musk, otobiyografileri çok sevdiğini ve otobiyografilerin kendisine çok yardımcı olduğunu söylüyor. Benjamin Franklin’in Musk’a ilham kaynağı olması hiç de şaşırtıcı gelmiyor.