Bazen büyük şirketlerin küçük fikirlerle ortaya çıktığını unutuyoruz. Düşünsenize, yalnızca aklınızdaki küçük bir fikir ve yıllar sonra bu fikir dünyanın en önemli markalarından biri haline geliyor. 1886 yılında Eczacı John Pemberton, aklındaki küçük fikirle önemli bir buluş ortaya koydu. İlk başlarda amacı mide hazmını kolaylaştırmayı sağlayacak bir şurup yapmaktı. Fakat şurubun ferahlatıcı etkisi sayesinde içecek öylesine beğenildi ki, Pemberton şurubu kendi bahçesinde 5 centten satmaya başladı. Zaten hikayenin geri kalanını ve günümüze kadar uzanan başarısını biliyorsunuzdur… Küçük bir fikirle ortaya çıkan markanın değeri günümüzde yaklaşık 79,213 milyon dolar. (Rapor 2013, Interbrand) Bu hikayeden girişimcilerin çıkarması gereken bazı dersler olduğunu düşünüyorum.

1. Zarar Pes Ettirmedi

Pemberton şurubu ilk üretmeye başladığında günlük ortalama 5 bardak satış yapıyordu. Şurubun satışları günden güne artış göstermiş ve popülaritesi artmaya başlamıştı. Pemberton’un muhasebecisi Frank Robinson, bu popülariteyi değerlendirmek adına Pemberton’a müthiş bir öneri sundu. Bu öneriyle ilacın terkibi değiştirildi ve bu yeni versiyona Coca-Cola adı verildi. Coca-Cola, çayhane ve çeşitli büfelerde satılmaya başlandı. Ne var ki, her şey her zaman mükemmel değildi ve John Pemberton ilk satışlarından büyük miktarda zarar etti. Daha sonraki yıllarda herhangi bir kar beklentisi olmadan içeceğin satışlarına devam edildi. Eğer, John Pemberton ilk yıl zararlarıyla pes etmiş olsaydı, şirketin başarısından bahsediyor olamayacaktık. Zira ortada şirket olmayacaktı.

2. Markalaşmaya Derhal Başladılar

John Pemberton’un muhasebecisi Frank Robinson, iki C harfinin yan yana daha estetik duracağını düşünerek, kendi el yazısıyla Coca-Cola’nın günümüze kadar uzanan logosunu tasarladı. Zamanla Coca-cola’nın logosu bir simge haline dönüştü. Logolar markalaşma için önemli bir yer tutuyor. Hatta işinizin başladığı gün markanız da işinizle beraber hayat bulmuş oluyor. Coca-Cola’nın tutarlı ve planlanmış markalaşma süreci girişimciler tarafından hikayeden çıkarılması gereken önemli derslerden.

3. Başarılı Reklam Stratejisi

Coca-Cola’nın ilk reklamı 1886 tarihinde yerel gazetelerden The Atlanta Journal’da yayınlandı. İlanda “Nefis, Serinletici” gibi sloganlar kullanılmıştı. Şirket günümüzde bu sloganları hala kullanmaya devam ediyor. Diğer yandan şirket; tiyatro lobilerinde, duvarlarda ve gazetelerde reklamlarda her zaman yaşamın birlikte geçirilen eğlenceli yanlarını ve yaşamanın mutluluğunu yansıtmaya devam etti. Günümüzde farklı mecralarda aynı temayla reklam stratejilerini yürütmeye devam ediyorlar. Nitekim, başarılı da oluyorlar. Başarılı reklam bazen bir tweet, bazen de gazete ilanı ama günümüzde reklamın önemi çok daha büyük, doğru reklam stratejisini bulmak da bir hayli zor.

4. Deneyerek Yapılan Hatalar ve Başarılı Yeni Fikirler

1980’lerde ortaya çıkan rekabetle farklı arayışlar içerisine giren Coca-Cola yöneticileri, tüketicilerin ne istediğini bulabilmek adına o zamanların parasıyla yaklaşık 4 milyon dolarlık dev bir bütçe ayırdılar ve piyasa araştırmalarına başladılar. Araştırmaların sonunda tüketicilerin daha tatlı bir kola istedikleri ortaya çıktı. Eskisinden daha tatlı olan kolalar satışa çıktığında şirkete gelen raporlar tam aksini söylüyordu. Şirket büyük bir hata yapmıştı. Araştırma sonuçlarının aksine tüketiciler daha az tatlı olan eski kolayı arıyorlardı. Yapılan bu hata yeni fikirlerin ortaya çıkmasını sağladı. Şirket, raporların ardından klasik, diyet, kafeinsiz gibi birçok kola çeşidini piyasaya süremeye başladı ve yine başarılı oldu. Böylece tüm müşterilerini elinde tutmaya devam etti. Gördüğünüz gibi bazen yapılan hatalar yeni fikirleri ortaya çıkarabiliyor. Peki, Coca-Cola hiç denemeseydi? Muhtemelen bugün rakiplerinin epey gerisinde kalacaktı ve tek ürünüyle her tüketiciye hitap edemeyecekti.

5. Büyük Marka

Apple, Nike ve Coca-Cola gibi markaların büyük duygu ve düşünceler barındıran toplu bilinçaltı nüfuzları var. Tabii ki, bu şirketlerin multi-milyon dolarlık pazarlama bütçeleri olduğunu da unutmamak gerekiyor ama her başarılı marka insanlarla ilişkilendirilmiş kusursuz misyon ve vizyona sahip. İşinizde markanızı insanlarla ilişkilendiren adımlar atmak bu büyük markalardan çıkarılacak en önemli derslerden…